Geschiedenis van de synagoge in Oostende
De Synagoge gelegen aan het Filip Van Maastrichtplein nr. 3 in Oostende, werd in 1910-1911 gebouwd in neo-romaanse stijl naar een ontwerp van de Nederlands-Joodse architect Joseph De Langhe (°Amsterdam 1883 – †Antwerpen 1948).
Historiek
- 1873 ten einde tegemoet te komen aan de grote toestroom van Joodse toeristen tijdens het zomerseizoen, staat de Belgische Staat in 1873 een terrein af aan de Euphrosina Beernaertstraat voor de bouw van een Synagoge. Het project komt echter nooit van de grond.
- 1904 de Israëlitische gemeenschap van Oostende wordt erkend.
- 1906 de stad stelt een nieuw bouwterrein ter beschikking aan de Sportstraat; het project, naar ontwerp van architect J. De Langhe, wordt weer opgeschort.
- 1910-1911 de Joodse Gemeenschap gaat zelf over tot de aankoop van een stuk bouwgrond aan het Filip van Maestrichtplein, waarop deze keer een vereenvoudigd ontwerp van architect J. De Langhe wordt gebouwd door aannemer Ed. Brys. De inwijding gebeurde op 29 augustus 1911.
- 1940-1945 ontheiliging en plundering van de Synagoge tijdens oorlogsjaren
Architecturale en historische waarde
Als zijnde één van de zeven volwaardige Synagogen van België opgetrokken in de jaren 1861 tot 1914 (een voor het land uniek patrimonium) heeft de Synagoge van Oostende een architectuurhistorische waarde. Zij is een getuige van een belangrijk maatschappelijk proces, i.e. de emancipatie van de joodse gemeenschap, die in de periode 1861 – 1914 tot een hoogtepunt komt. In het bijzonder in Oostende (tijdens de regeerperiode van Leopold II) wordt tot een mondaine badplaats met internationale allures uitgebouwd. Het wordt een pleisterplaats van een puissante bourgeoisie die zich de koninklijke aanwezigheid laat welgevallen. De Oostendse Synagoge werd, aan het einde van een lange zoektocht naar een geëigend architectuurmodel (om de joodse identiteit monumentaal vorm te geven), gebouwd voor de zomergasten en ingehuldigd in 1911. Zij volgt een eenvoudig typologisch model aangepast aan de beperkte ruimte en de onregelmatige afmetingen van het bouwperceel dat niettemin volledig wordt benut. De neo-romaanse vormentaal is geïnspireerd op de toenmalige synagogenarchitectuur: de voorgevel is een exacte kopie in gereduceerde vorm van het middenfront van de Orthodoxe Synagoge van Frankfurt (gebouwd naar een ontwerp van de architecten P. Jürgens en J. Bachmann van 1904-1907).
De Synagoge is een ontwerp van de veelzijdige Nederlands-Joodse architect Joseph De Langhe (Amsterdam 1883-Antwerpen 1948) die toen aan het beginpunt stond van een vruchtbare carrière in dienst van de Israëlitische gemeenschap van Oostende.
Als zijnde een getuige van het streven naar tolerantie, gelijkheid en erkenning van een minderheid binnen de maatschappij, vormt de Synagoge een streven dat in het begin van de 20° eeuw zijn bekroning vond in een monumentale, in het stadsbeeld geïntegreerde, architectuur.
De Synagoge werd bij een decreet van 19/02/2002 door de Vlaamse gemeenschap erkend als een beschermd monument.